Μάθε για το Β Ι Τ Ρ Ω

Τι είναι Β Ι Τ Ρ Ω

Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΒΙΤΡΩ -STAINED GLASS ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ

Το υψηλό κόστος των υλικών που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή Βιτρώ σημαίνει ότι η τεχνική εκείνων που χρωμάτιζαν το γυαλί ήταν πάντα μια ακριβή υπόθεση.

Δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι Abbot Suger εφάρμοσε την ορολογία των πολύτιμων λίθων στο μπλε saphire γυαλί που χρησιμοποιήθηκε τόσο πολύ στο St. Denis.

Η υψηλή αξία του βιτρώ αποδεικνύεται από την επαναχρησιμοποίηση του σε νέα κτίρια, στα οποία

αν και φαίνονται εκτός μόδας χρησιμοποιήθηκαν επειδή θεωρήθηκαν πολύτιμα.

Το πιο γνωστό παράδειγμα διάσωσης και επαναχρησιμοποίησης παλιών βιτρώ είναι το φημισμένο

Norte Dame de la Belle Verriere στον Καθεδρικό Ναό του Chartres, αλλά μπορούν να αναφερθούν και σε άλλα παραδείγματα.

Στο York Minister, για παράδειγμα, στα τέλη του 12ου αιώνα, κάποια Βιτρώ διασώθηκαν μετά από κατεδάφιση μιας πτέρυγας και ξαναχρησιμοποιηθηκαν στους φεγγίτες του κεντρικού σημείου του ναού τον 14ο αιώνα, επειδή το αντικέ στυλ τους ήταν περισσότερο εμφανές όταν τα κοίταζε κανείς από το κάτω μέρος του ναού.

Ο Suger καθιέρωσε πρώτος τα παράθυρα από Βιτρώ κατά την εποχή του Μεσαίωνα, ο οποίος δεν στηρίχτηκε μόνο στην αξία των ακατέργαστων υλικών,αλλά και η εργασία του καλλιτέχνη που ζωγράφιζε το γυαλί εκτιμήθηκε εξίσου.

Στην πραγματικότητα είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι στην αρχή ο μεσαιωνικός καλλιτέχνης που έφτιαχνε ένα παράθυρο από Βιτρώ δεν ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή του χρωματισμένου γυαλιού που χρησιμοποιούνταν.

Κατά τον Μεσαίωνα το γυαλί αγοραζόταν όπως και σήμερα από έναν έμπορο γυαλιού ο οποίος ερχόταν σε επαφή με τα εργαστήρια επεξεργασίας γυαλιού τα οποία παρήγαγαν γυάλινα αγγεία καθώς και φύλλα γυαλιού κατάλληλα για υάλωση.

Οι δραστηριότητες των εργαστηρίων φαίνονται σε ένα Βοημικό χειρόγραφο από τις αρχές του 15ου αιώνα από τα ταξίδια του Sir John de Mandeville.

H Βοημία στήριζε σημαντικά την βιομηχανία του γυαλιού από το Μεσαίωνα.

Βιτρώ Stained Glass

Ιστορικά στοιχεία για το ΒΙΤΡΩ

Είναι γνωστό ότι όταν χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά χρώμα στο γυαλί για παράθυρα, ο συνδυασμός χρωματιστού γυαλιού και χρωματισμένων λεπτομερειών αποτέλεσε τον προάγγελο των Βιτρώ.

Αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως μια μεγάλη συλλογή χρωματιστού γυαλιού από τα αρχαία χρόνια. Κατά την ανακαίνιση της εκκλησίας του San Vitale στη Ravenna στις αρχές του 20ου αιώνα,αρκετά κομμάτια γυαλιού βρέθηκαν στη βάση των παραθύρων και πιστεύεται ότι χρονολογούνται στον 6ο αιώνα.

Τα περισσότερα από τα κομμάτια ήταν άχρωμα, αλλά ένας κομματιασμένος δίσκος φέρνει ίχνη χρώματος και απεικονίζει τον Χριστό στην Benediction.

Το 1878 πολλά γυάλινα κομμάτια και ένα κομμάτι από μόλυβδο βρέθηκαν σε ένα εγκαταλελειμμένο νεκροταφείο στο Sery-les-Meziers στη Γαλλία. Αυτά τα πράσινα και κίτρινα κομμάτια σχημάτιζαν έναν σταυρό με τα σύμβολα του Α και του Ω.

Αυτά τα κομμάτια πολύτιμου γυαλιού καταστράφηκαν κατά το Α Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δεν είχαν φωτογραφηθεί πριν καταστραφούν.

Αρχικά αναγνωρίστηκαν σαν μέρος μιας λειψανοθήκης αλλά το 1996 ο Ιστορικός βιτρώ

Jean Lafond τα αναγνώρισε σαν χρωματισμένα γυαλιά από βιτρώ και τα χρονολόγησε

στον 9ο αιώνα.

Λογοτεχνικές αναφορές για τον χρωματισμό του γυαλιού προέρχονται από τον 9ο αιώνα.

Στο βιβλίο του επισκόπου του Munster, Life of St Liudger που γράφτηκε το 864, ένας προσκυνητής

περιγράφεται να παρακολουθεί τις φιγούρες που είναι ζωγραφισμένες στο παράθυρο.

Το κομματιασμένο κεφάλι ενός Αγίου του Lorsch (9ος αιώνας) είναι το είδος της φιγούρας που ο προσκυνητής παρατηρούσε.

Στα τέλη του 10ου αιώνα ο Αρχιεπίσκοπος Adalberon του Reims έχει καταγραφεί ότι παρουσίασε στην εκκλησία του Saint Remi <<παράθυρα που περιέχουν διαφορετικές ιστορίες>> αποκαλύπτοντας ότι από τα παλιά χρόνια η χρηστικότητα του βιτρώ είχε εκτιμηθεί.

Στα τέλη του 10ου αιώνα ο Αρχιεπίσκοπος Adalberon του Reims έχει καταγραφεί ότι παρουσίασε στην εκκλησία του Saint Remi <<παράθυρα που περιέχουν διαφορετικές ιστορίες>> αποκαλύπτοντας ότι από τα παλιά χρόνια η χρηστικότητα του βιτρώ είχε εκτιμηθεί.

Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα προσωπική περιγραφή ενός δώρου από ζωγραφισμένα παράθυρα βιτρώ, περιέχεται σε ένα γράμμα από τον Abbot Gozbet του Tegernsee στο Βαυαρία (928-1001) ο οποίος ευχαριστεί τον Κόμη Arnold von Vohburg για το γενναιόδωρο δώρο που είναι ένα βιτρώ: <<Εξαιτίας σας για πρώτη φορά ο ήλιος λάμπει με χρυσές αχτίδες που φωτίζουν την βασιλική του ναού μας, και περνούν μέσα από πολύχρωμα κομματάκια γυαλιού>>.

Μέχρι εκείνη την περίοδο η εκκλησία χρησιμοποιούμε μόνο κομμάτι από λινό ύφασμα στα παράθυρά της.

Κατά τον 11ο αιώνα πολλές από τις μεγαλύτερες εκκλησίες στολίστηκαν με χρωματιστό γυαλί.

Το όμορφο κεφάλι του Χριστού του 11ου αιώνα, που έχει διατηρηθεί στο Musee de l' Oeuvre Norte Dam στο Στρασβούργο, απεικονίζει το είδος από τρία στάδια χρωματισμού που περιγράφτηκε από τον Θεόφιλο έναν αιώνα αργότερα.

Το πιο παλιό ζωγραφισμένο γυαλί που έχει επιβιώσει από αρχιτεκτονικής άποψης είναι ένα σύνολο από 4 φιγούρες προφητών του 1100 που διατηρήθηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Augsburg.

Η τεχνοτροπία με την οποία έχουν παραχθεί δείχνει ότι οι δημιουργοί τους σχεδίαζαν βασιζόμενοι σε μια πολύ καλλιτεχνική και τεχνική παράδοση, μια τεχνοτροπία την οποία μοιράστηκαν με τους σύγχρονους του Θεοφίλου.

 

Τα εργαστήρια γυαλιού βρίσκονταν κοντά σε έναν τόπο όπου ήταν δυνατός ο ανεφοδιασμός του εργαστηρίου με άμμο (silica) και ξύλα που παρείχαν καύσιμα για τους κλιβάνους, αλλά και ένα από τα ακατέργαστα υλικά (στάχτη) απαραίτητα για την κατασκευή του γυαλιού.

Το μείγμα του λιωμένου γυαλιού χυνόταν μέσα σε δοχεία από άργιλο όπου μια ποικιλία από μεταλλικά οξείδια προσέθεταν χρώμα στο μείγμα.

Δύο είδη γυαλιού κατάλληλα για παράθυρα βιτρώ παραγόταν κατά τον Μεσαίωνα.

Το πιο γνωστό ήταν ο κύλινδρος ή μανσόν, στο οποίο η μπάλα από ζεστό εύπλαστο γυαλί επεξεργαζόταν με ένα καλάμι φυσήματος πάνω σε έναν κύλινδρο. Αυτό μετά ανοιγόταν και κοβόταν κατά το μήκος του, θερμαινόταν ελαφρώς, πιεζόταν σε επίπεδη επιφάνεια, και μετατρεπόταν σε φύλλο με χαρακτηριστικό του τις ανασηκωμένες άκρες.

Σε μια άλλη εναλλακτική μέθοδο,η μπάλα του γυαλιού μεταφερόταν από το καλάμι του φυσήματος σε μία ράβδο από σίδερο και στριφογυριζόνταν έτσι ώστε η φυγόκεντρος δύναμη βοηθούσε στο άνοιγμα της μπάλας κάνοντας την επίπεδη και της έδινε ένα στρογγυλό σχήμα το οποίο ήταν πιο παχύ στο κέντρο του γυαλιού παρά στις άκρες.

Το κεντρικό σημείο του γυάλινου πάνελ δεν χρησιμοποιούνται στα έργα υψηλής ποιότητας, παρόλο που το γυαλί ήταν τόσο ακριβό για να πεταχτεί εντελώς.

Το βιβλίο του τεχνίτη Jost Amman τον 16ο αιώνα δείχνει ότι το κεντρικό σημείο του γυάλινου πάνελ χρησιμοποιούταν στα τοπικά παράθυρα επειδή είχαν εξογκώματα. Πολλά φορές χρησιμοποιούταν σε πάνελ με φιγούρες όπου απαιτείτο ένα ανάγλυφο εφέ.

Το κόκκινο γυαλί (ονομαζόταν ruby)έκανε τους υαλοτεχνίτες να αντιμετωπίσουν μερικά προβλήματα.

Το κόκκινο γυαλί που παρασκευαζόταν σε μεταλλικό καζάνι ήταν τόσο σκουρόχρωμο που μόνο ελάχιστο φως μπορούσε να περάσει μέσα από αυτό.

Το κόκκινο γυαλί (ονομαζόταν ruby)έκανε τους υαλοτεχνίτες να αντιμετωπίσουν μερικά προβλήματα.

Το κόκκινο γυαλί που παρασκευαζόταν σε μεταλλικό καζάνι ήταν τόσο σκουρόχρωμο που μόνο ελάχιστο φως μπορούσε να περάσει μέσα από αυτό.

Η λύση ήταν να βουτήξουν μια ποσότητα διάφανου γυαλιού μέσα στο καζάνι με το κόκκινο λιωμένο γυαλί και να τα αναμείξουν. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μείγμα γυαλιού (Flashed Glass) με άλλα λόγια ένα είδος fusing γυαλιού που αποτελείτο από ένα στρώμα κόκκινου και ένα στρώμα διάφανου.

Στο δεύτερο μισό του 13ου αιώνα οι υαλουργοί άρχισαν να γδέρνουν το στρώμα του κόκκινου γυαλιού για να αποκαλυφθεί το στρώμα του άσπρου γυαλιού που βρισκόταν από κάτω.

Ένα από τα τυπικά παραδείγματα γδαρσίματος του γυαλιού βρέθηκε σε ένα διακοσμητικό γυαλί περίπου στα 1260 στο Cistercian μοναστήρι στο Schulpforta στη Γερμανία.

Το πρώτο τέταρτο του 14ου αιώνα με αυτή την τεχνική κατασκευάστηκαν τα άσπρα σημεία των ματιών ενός κόκκινου δαίμονα στην εκκλησία του St Ouen στη Rouen, και τα δόντια του Leviathan στο Fairford στο Gloucestershire (16ος αιώνας).

Με το κόκκινο γυαλί έχει κατασκευαστεί και το πορφυρό φόρεμα της Αγίας Αικατερίνης που χρωματίστηκε περίπου το 1489 στο εργαστήριο του Peter Hammel, και τώρα βρίσκονται στο Μουσείο Hessisches Landesmuseum στο Darmastadt.